OFFICE OF THE LEGISLATIVE ASSEMBLY OF TONGA

Nuku’alofa

PRESS RELEASE

Nuku‘alofa, Tonga – 7 Sune 2019 

‘Oku fakahalaki mei he ‘Ofisi ‘o e Fale Alea ‘o Tonga ‘a e fakamatala kuo tuku atu ‘i he uepisaiti ko e Kanivatonga ‘o pehē “Ko hono fakanofo ‘o Looti Tu’ilakepa ke hoko ko ha Sea Le’ole’o’ ‘oku matamata ne ta’efakakonisitūtone”.

‘Oku pehē ‘e he Kalake Pule ‘a e Fale Alea ‘o Tonga, Gloria Pole’o, “ ‘Oku ‘ikai ke fakanofo ha Sea Le’ole’o (Acting Speaker) ia ki he Fale Alea ‘o hangē ko e tukuaki’i he ‘oku ‘ikai ha mafai ia he Konisitūtone ‘o Tonga ke fakanofo ha Sea Le’ole’o (Acting Speaker). Ko e taimi ko ia ‘oku me’a atu ai ‘a e Sea ‘o e Fale Alea Lord Fakafanua ‘i ha fatongia ki ha fonua muli, ‘oku fakahoko leva ‘e he Tokoni Sea Lord Tu’ilakepa ‘a e ngaahi fatongia ‘o e Sea.

Ko e founga ngāue eni ‘oku ngaue’aki pea ‘oku fai ia ‘o fakatatau ki he Kupu 16(3) ‘o e Lao ki he Fale Alea, ‘a ia ‘oku fakalea ai kapau  ‘oku  ‘ikai ‘i ai (absent) ‘a e Sea pe ‘ikai ke ne me’a ‘i he fakataha ‘a e Fale Alea, kuo pau ki he Tokoni Sea ke ne sea ‘i he Fale Alea pea ke ne fakahoko  ‘a e ngaahi  fatongia  ‘o  e  Sea  kae  ‘oua  kuo  faingamālie  ‘a  e  Sea. Na’e fakanofo ‘a Lord Tu’ilakepa ki hono lakanga ko e Tokoni Sea ‘i he founga ‘oku tu’utu’uni ‘e he lao, pea ‘oku ne fakahoko ‘a e ngaahi fatongia ‘o e Sea Lord Fakafanua ‘i he taimi ‘oku ne mama’o ai mei he fatongia.”

Na’e toe fakamahino foki ‘e Pole’o, “ ‘Oku toki ngaue’aki pe ‘a e Kupu 61(4) ‘o e Konisitūtone ‘i he taimi ‘oku ‘atā (vacant) ai ‘a e lakanga Sea ‘o e Fale Alea. ‘Oku fakahā  mai pe he Kupu tatau ‘a e taimi ‘e toki ‘atā ai ‘a e lakanga ko ia, ‘a ia ko ha taimi ‘e pekia, fakafisi pe fakata’e’aonga’i ‘a e fakanofo ‘o e Sea. 

Kapau ‘oku folau ‘a e Sea ki muli pe ‘ikai ke ne me’a ‘i he fakataha ‘a e Fale Alea, he’ikai ke hoko ia ke ‘atā (vacant) ai ‘a e lakanga ‘o e Sea, pea he’ikai ngaue’aki ai ‘a e Kupu 61(4) ‘o e Konisitūtone. 'Oku faikehekehe ‘aupito ‘a e “’atā” (vacancy) e lakanga ‘o e Sea ‘a ia ‘e ngaue’aki ki ai ‘a e Kupu 61(4) ‘o e Konisitūtone , pea mo e “mama’o” (absent) ‘a e Sea ‘a ia ‘e ngaue’aki ki ai ‘a e Kupu 16(3) ‘o e Lao ki he Fale Alea.”

 

Go to top